Günümüz iş dünyasında, etkili iletişim ve yöneticilik ikilisi, neredeyse karı-koca gibidir; birbirlerini hem severler hem de bir kaşık suda boğmak isterler. Çalışanları motive etmek, bir aidiyet duygusu aşılamak ve hayatlarına anlam vermek için yöneticiler, iletişim stratejilerini sürekli olarak geliştirirler. Bu bağlamda NLP (Nöro-Linguistik Programlama), yöneticilere iletişim becerilerini geliştirmenin yanında bunun ötesine gitmeyi1 övgüler.
1. NLP Neyi İnceler?
NLP, bireylerin düşünce süreçlerini, dil kullanımını ve davranış kalıplarını (bilinçaltının tüm sonuçlarını) anlamaya yönelik bir metodolojidir. Bu yaklaşım, insanların dünyayı nasıl algıladıklarını ve bu algıların davranışlarına nasıl yansıdığını inceler. NLP’nin temelinde, bireylerin deneyimlerini yapılandırma biçimleri ve bu yapıların dil ve davranışlarına etkisi yatar.
1.1. NLP’de Temsil Sistemleri ve İletişim
NLP’ye göre, insanlar çevrelerini genellikle beş duyuları aracılığıyla algılarlar: Görsel, işitsel, kinestetik, tat ve koku. Ancak, bireyler genellikle bu duyulardan bir veya birkaçını daha baskın olarak kullanır.
(NLP Temsil sistemleri konusunda doymak isterseniz, Youtube’daki ilgili NLP eğitim videosuna buradan ulaşabilirsiniz.)
Örneğin, bazı kişiler görsel imgelerle düşünürken, diğerleri seslere veya fiziksel hislere daha fazla odaklanır. Yöneticiler, çalışanlarının baskın temsil sistemlerini tanıyarak, iletişimlerini bu sistemlere uygun şekilde uyarlayabilirler. Bu, mesajların daha etkili bir şekilde iletilmesini sağlar.
Açıkçası ister gündelik bilgilendirme toplantısı, ister yönetim kurulu toplantısı olsun, kitlenizin algı düzeyine göre mesajınızı gözden geçirmek her zaman önemli olmuştur.
2. NLP Tekniklerinin Yönetimde Uygulanması
NLP, yöneticilere çeşitli pratik teknikler sunarak, iletişim ve liderlik becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Sözü geçen pratiklik, yüzeysel bilgilerden oluşmaz; burada akılda kalıcılık kastedilir. Bu tekniklerden bazıları şunlardır:
2.1. Rapport (Uyum) Kurma
Uyum, iki kişi arasındaki güven ve anlayışın temelidir. NLP, yöneticilere, beden dili, tonlama ve dil kalıplarını kullanarak çalışanlarıyla uyum sağlamayı öğretir. Buradaki rapport2 (uyum) süreci, çalışanların kendilerini daha rahat hissetmelerini ve yöneticilerine daha açık olmalarını sağlar.
Buradaki uyum, aynı seviyede bulunmak anlamında değildir; ilgili kişinin doğasına uygun olmaktır.
2.2. Dil Kalıplarının Kullanımı
NLP, belirli dil kalıplarının bireylerin düşünce süreçlerini etkileyebileceğini öne sürer. Yöneticiler, olumlu ve yapıcı dil kalıplarını kullanarak, çalışanların motivasyonunu artırabilir ve istenen davranışları teşvik edebilirler.
Dil kalıpları, bilhassa günümüz moda yaklaşımlarındaki pozitif dil değildir, H. Milton Erickson’un Hipnotik Dil Kalıpları gibi NLP’de Filtreler konusunda bahsedilen duvarların aşılmasını sağlar.
(NLP’de Filtreler konusunu derinlemesine öğrenmek için buradaki eğitim videosunu izleyebilirsiniz.)
2.3. Çerçeveleme (Reframing)
Bir durumun veya olayın farklı bir perspektiften değerlendirilmesi, bireylerin o duruma olan tepkilerini değiştirebilir. Yöneticiler, olumsuz bir durumu olumlu bir çerçeveye oturtarak, çalışanların daha yapıcı tepkiler vermesini sağlayabilirler.
Yeniden Çerçeveleme konusu, ilgili NLP Nedir? yazısında da ele alınmıştır.
3. NLP’nin Şirketlerde Yönetsel İletişime Katkıları
Günümüz şirketlerinde gerekli teknoloji yaptırımlarını yapmışsanız, geriye sadece insan kalır. Artık bilim dünyasına göre doğanın ucubesi kabul edilen bu varlığı yönetmek, bildiğimiz bazı ezberleri unutmaktan geçebilir.
NLP tekniklerinin yönetimsel iletişime entegrasyonu, özellikle örgüt kültürü (kurum kültürü) için çeşitli faydalar sağlar:
- Etkili İletişim: Yöneticiler, çalışanlarının temsil sistemlerini anlayarak, mesajlarını daha net ve anlaşılır bir şekilde iletebilirler.
- Artan Motivasyon: Olumlu dil kalıpları ve çerçeveleme teknikleri, çalışanların motivasyonunu artırarak, iş tatminini yükseltebilir.
- Gelişmiş Problem Çözme: Farklı bakış açıları kazandıran NLP teknikleri, yöneticilerin ve çalışanların problem çözme becerilerini geliştirebilir.
Sonuç olarak NLP (Nöro-Linguistik Programlama), yöneticilere iletişim ve liderlik becerilerini geliştirmede değerli araçlar sunar. Temsil sistemlerinin tanınması, uyum kurma, dil kalıplarının etkili kullanımı ve çerçeveleme gibi teknikler, yöneticilerin çalışanlarıyla daha etkili ve verimli bir iletişim kurmalarına yardımcı olur. Bu da, şirket (kurum – örgüt) hedeflerine ulaşmada önemli bir avantaj3 sağlar.
- İletişimin kendisi veya etkili iletişim gibi paketlenmiş hali, bazen hatta çoğu zaman yeterli olmaz. Devreye içgörünün, uzlaşmanın ve sağaltmanın girmesi gerekir. ↩︎
- Rapport kavramı, bir dalış deneyimine benzetilebilir. Dalışta karşınızdaki (body), size göre değil; sizin için hareket eder. ↩︎
- Sözü geçen avantaj, bilhassa Yönetim ve Organizasyon Anabilim Dalı’nda Rekabet Avantajı başlığı altında izlenir. ↩︎
